Choć nie tak popularny jak maliny czy agrest, dereń jadalny jest równie smaczny i zdrowy. W dodatku krzewy są niezwykłą ozdobą w ogrodzie ze względu na swój nietuzinkowy wygląd. Owoce derenia można jeść na surowo, zrobić z nich dżem czy konfiturę, a nawet ukisić. Jak zabrać się za jego uprawę – wszystkiego dowiesz się z tego artykułu.
Dereń jadalny charakterystyka i wygląd
Pochodzący z rejonów zachodniej Azji i Kaukazu dereń to małe drzewko liściaste, które w naszych warunkach osiąga od 4 do 7 m wysokości. Ma piękną, rozłożystą okrągłą koronę. Na kilka tygodni przed rozwojem liści na roślinie pojawiają się kwiaty i kwitną od marca do kwietnia. Bardzo zresztą podobnie jak forsycja.
Dereń tworzy małe kwiatostany o średnicy 2 cm, w centrum których znajdują się dość spore dyski miodnikowe produkujące nektar. Kwiaty derenia stanowią więc dobre źródło pokarmu dla pszczół i innych owadów. Zresztą ukwiecony na żółto dereń wczesną wiosną wygląda zaiste przepięknie.

Gałązki można ścinać i wsadzać do wazonu niczym te z forsycji, by stanowiły wiosenną dekorację w naszych domach. Po kwitnieniu na drzewku pojawiają się liście. Mają podłużny eliptyczny kształt i są obustronnie zielone. Na jesień zmieniają kolor na pomarańczowo-czerwony.
Uprawa derenia jadalnego
Dereń jadalny należy do dość prostych w uprawie roślin. Można go też spotkać rosnącego dziko na łąkach i lasach.
Sadzonki roślin sadzi się mniej więcej w tych samych terminach co podobne jemu krzewy owocowe. Czyli wiosną bądź późną jesienią. Najlepszymi miesiącami są maj, październik i listopad. Dobrze wybierz miejsce, w którym chcesz posadzić swój dereń, ponieważ drzewko nie lubi ponownego przesadzania.
Zobacz też inne owocowe krzaki:
Jagoda kamczacka
Wybierz stanowisko dobrze nasłonecznione o glebie o lekko kwaśnym odczynie – pH 5,5-6,5. Dereń powinien mieć mieszankę ziemi średnio przepuszczalną, próchniczą, gliniasto-piaszczystą i bogatą w wapń.
Podlewanie i nawożenie derenia jadalnego
Regularne podlewanie drzewka to podstawa – zwłaszcza w okresie aklimatyzacji nowo posadzonej rośliny. A ten może trwać nawet i trzy lata. Po tym czasie dorosłe już drzewko powinno sobie poradzić nawet w okresach przejściowego niedoboru wody. Podlewając naszego derenia pamiętajmy, by nie lać wody na jego liście.
Jeśli zaś chodzi o nawożenie derenia jadalnego idealnie sprawdzi się w tej roli obornik – zwłaszcza bydlęcy czy koński. Nawozimy roślinę wczesną wiosną, uważając by nawóz nie stykał się z pniem rośliny.
Dereń – owoce
Warto uprawiać dereń jadalny w ogrodzie, ponieważ jego owoce są nie tyle smaczne, co bardzo zdrowe. Ich smak porównać można do kwaśnej wiśni lub żurawiny. Z derenia przygotowuje się soki, konfitury i bardzo zdrową nalewkę – dereniówkę.

Jeśli dopiero co posadziłeś zakupioną sadzonkę, na owoce będziesz musiał poczekać od 5 do 6 lat. Jest jednak na co czekać. Owoce derenia wyglądają trochę jak małe wydłużone pomidorki koktajlowe, z tym że są znacznie ciemniejsze. Ich ciemnoczerwona błyszcząca skórka kryje w sobie dużą pestkę otoczoną wiśniowym, soczystym miąższem. Do zbiorów możesz przystąpić pod koniec sierpnia aż do początków października – w zależności od odmiany. Dojrzałe owoce można jeść na surowo lub robić z nich przetwory.
Owoce są bogate w wiele witamin i minerałów. To przede wszystkim dobre alternatywne źródło żelaza dla wegetarian. Ale dereń zawiera w sobie też takie pierwiastki jak wapń, potas, magnez, cynk, fosfor i miedź. Zawartość flawonoidów sprawia, że owoce derenia mają również właściwości antyoksydacyjne.
Ponadto poleca się dereń osobom z nadwagą i problemami żołądkowymi. Owoce wspomagają przemianę materii.
Przetwory z derenia
Co zrobić z owoców derenia jadalnego? Wiele osób robi z nich dżemy, soki oraz nalewki a nawet wina. Owoce można też suszyć i kisić. Dobrym pomysłem jest przygotowanie owoców derenia w słonej zalewie niczym oliwki. Można je wówczas jeść jako przekąskę lub dodawać do sałatek.
Sok z derenia wymaga czasu, ale wbrew pozorom robi się go łatwo. Po prostu wrzątkiem zalewa się owoce i czeka 4 dni.
Jest to na pewno ciekawa i przede wszystkim zdrowa alternatywa znanych nam owoców, która znajduje swoje zastosowanie nie tylko w kuchni.
Gałązki tego drzewa także znajdują zastosowanie. Albo i znajdywały. W dawnych czasach czyszczono nimi zęby. Teraz już chyba mało kto by się na to pokusił.
Ale robienie okładów z derenia może pomóc przy zwalczaniu migren. Kąpiel natomiast przygotowana z wywarem z kory i liści tej rośliny przynosi ulgę osobom z bólami reumatycznymi.