Jagoda kamczacka

Wiciokrzew kamczacki, znany również jako jagoda kamczacka, jest odmianą wiciokrzewu sinego, która jest odporna na bardzo niskie temperatury. Rośnie on naturalnie w Polsce i jest ceniony za swoje właściwości. Pochodzi on z Azji Północno-Wschodniej, gdzie był wykorzystywany w medycynie naturalnej. Prawdopodobnie roślina przybyła do nas z Rosji, choć dzisiaj nie możemy tego potwierdzić. Owoce tego krzewu są fioletowo-czarne, o długości 2-3 cm i mają słodko-kwaśny smak z delikatną nutą goryczki. W Polsce wiciokrzew kamczacki jest uprawiany głównie przez amatorów, ale jego popularność rośnie i coraz częściej można go spotkać w sklepach ze zdrową żywnością, do kupienia w formie świeżo zebranych owoców. Sadzonki jagody kamczackiej bez problemu dostaniemy również w sklepach ogrodniczych i na giełdach roślinnych. Niektórzy nadal jagodę kamczacką mylą z uwielbianą przez Polaków…borówką amerykańską.

Jagoda kamczacka nazywana jest również suchodrzewem jadalnym, zgodnie ze swoją łacińską nazwą Lonicera caerulea var. Kamtschatca. Za granicą roślina ta funkcjonuje jako honeyberry lub blue honeysuckle – nazwy te nawiązują do miododajności rośliny.

Jagoda kamczacka – uprawa

Uprawa jagody kamczackiej staje się coraz bardziej popularna wśród osób, które interesują się hodowlą roślin. Jest to spowodowane tym, że jagoda kamczacka nie jest trudna w uprawie i nie wymaga specjalnych warunków. Niektóre odmiany można uprawiać nawet w donicy na balkonie. Jest odporna na mróz i zmienne warunki pogodowe, więc przyjmie się praktycznie w każdej glebie, z wyjątkiem mokrych i gliniastych. Przy zakładaniu plantacji należy jednak pamiętać o doborze odpowiedniej gleby. Jagody kamczackiej nie należy hodować na glebach piaszczystych, lekkich i zlewnych. Optymalne warunki dla jagody kamczackiej to gleby IV i V klasy bonitacji o pH 5,5-6,5.

Jagoda kamczacka nie wymaga specjalnych warunków klimatycznych, jest bardzo odporna na niskie temperatury i może przetrwać nawet do minus 40 stopni Celsjusza, dlatego nie powinna być problemem dla uprawy w Polsce. Aby uprawiać jagodę kamczacką należy wybrać żyzne i dobrze nasłonecznione miejsce. Krzewy jagody kamczackiej najlepiej sadzić wiosną lub jesienią. Przed posadzeniem warto użyźnić glebę nawozem naturalnym, kompostem lub obornikiem. Należy również upewnić się, że wybrane miejsce nie jest zanieczyszczone chwastami i jeśli tak to należy je usunąć przed posadzeniem.

Jagoda kamczacka – pielęgnacja

Pielęgnacja krzewu jagody kamczackiej jest prosta i nie wymaga wiele wysiłku. Krzewy należy nawozić naturalnym nawozem co 2-3 lata, a w czasie suszy lekko podlewać. Dorosłe krzewy jagody kamczackiej radzą sobie same, pobierając wodę z naturalnych opadów. Co więcej, jagoda kamczacka jest odporna na szkodniki i nie jest atakowana przez nie, więc nie trzeba martwić się o jej ochronę.

Jak i czym nawozić jagodę kamczacką?

Jagoda kamczacka wymaga nawożenia przed sadzeniem przez uzupełnienie gleby obornikiem, humusem lub kompostem. Potem, po 3 latach, gdy roślina zacznie owocować, można ją dodatkowo nawozić 2-3 razy w trakcie sezonu wegetacyjnego. Wiosną, po kwitnieniu i po zbiorach warto podsypać nawóz wokół krzewów i podlać organicznym humusem. Jeśli nie prowadzimy uprawy profesjonalnej, wystarczy co roku dodać kompost lub humus.

Jagoda kamczacka – zbiory

Trzeba pamiętać, że owoce jagody kamczackiej nie dojrzewają jednocześnie, dlatego należy je zbierać wybiórczo. Krzew zaczyna owocować po 2 latach od posadzenia, a ilość owoców rośnie z każdym rokiem. Dorosły krzew dostarcza ok. 3-4 kg jagód przez cały sezon. Jeżeli chcemy cieszyć się dużą ilością owoców dla siebie i rodziny, w zupełności wystarczy nam kilka krzaczków w ogrodzie.

Cięcie jagody kamczackiej

Jagoda kamczacka potrzebuje odpowiedniej pielęgnacji, w tym regularnego przycinania. Warto jednak pamiętać, aby cięcia wykonywać tylko na dorosłych krzewach, po upływie co najmniej 4-5 lat od posadzenia. Celem cięcia jest usunięcie martwych, chorych lub uszkodzonych pędów. Nie powinno się przycinać zbyt mocno, ponieważ może to zmniejszyć owocowanie. Najlepiej przeprowadzać cięcie wiosną lub jesienią po opadnięciu liści. Starsze krzewy, które rozrosły się zbytnio, warto przyciąć krótko, na wysokości 30-40 cm od ziemi. Wszystkie cięcia należy wykonywać przy użyciu sterylnych, ostrych narzędzi, takich jak sekator ręczny lub teleskopowy.

Choroby i szkodniki Jagody Kamczackiej

Jagoda kamczacka jest rośliną, która stosunkowo rzadko atakowana jest przez szkodniki lub choroby. W trudniejszych warunkach, takich jak susza lub podtapianie, mogą pojawić się objawy chorób. Jednak najczęściej spotykanymi szkodnikami są mszyce, które żerują na młodych liściach, przędziorki powodujące chlorozę liści oraz gąsienice motyli zwane zwójkami, które zwijają wierzchołki liści i tworzą kokon w środku.

Odmiany jagody kamczackiej – różne gatunki, ta sama cudowna roślina

Jagoda kamczacka jest coraz bardziej popularna w polskich ogrodach, również ze względu na jej estetyczne walory. Istnieje wiele odmian jagody kamczackiej, z których każda posiada swoje unikalne cechy. Przykłady odmian jagody kamczackiej to: Dlinnopłodna, Sinigłaska, Czelabinka, Wołoszebnica, Atut, Wojtek, Zojka, Ruben. Te odmiany pochodzą z różnych krajów i różnią się między sobą smakiem, rozmiarem, kształtem i terminem dojrzewania.

• Dlinnopłodna – jest to odmiana wczesna, pochodzenia rosyjskiego. Jagody tej odmiany są duże, bardzo smaczne, nie są goryczkowe.
• Sinigłaska – to kolejna rosyjska odmiana, tym razem średnio wczesna. Owoce są duże, wydłużone, mają nieco cylindryczny kształt.
• Czelabinka – odmiana rosyjska. Owoce mają kształt gruszkowaty. Charakterystyczną ceną tego odmiany jest siny nalot na owocach.
• Wołoszebnica – rosyjska odmiana. Owoce mają kolor ciemnogranatowy, są owalne, bardzo smaczne.
• Atut – polska odmiana jagody kamczackiej. Jej owoce są duże, kształtem nieco wygięte. Są bardzo słodkie i aromatyczne.
• Wojtek – najsmaczniejsza polska odmiana jagody kamczackiej. Jej owoce są niesamowicie smaczne. Najczęściej wykorzystuje się je do deserów, soków, dżemów. Idealnie nadaje się do mrożenia.
• Zojka – polska odmiana jagody kamczackiej. Tą odmianę uznaje się za najsłodszą ze wszystkich. Najczęściej wykorzystywana w przetwórstwie.
• Ruben – późna odmiana jagody kamczackiej. Jej owoce są bardzo słodkie – smak często przyrównywany jest do borówek amerykańskich.

Wartości odżywcze jagody kamczackiej

Jagoda kamczacka jest bogata w witaminy i minerały, co sprawia, że jest ona uważana za owoc o właściwościach leczniczych i nazywana jest potocznie „owocem wiecznej młodości”. Główne składniki odżywcze znajdujące się w jagodzie kamczackiej to: witaminy z grupy B, witaminę C, A, P oraz K, składniki mineralne, takie jak: magnez, potas, wapń, fosfor, żelazo, miedź i cynk.

• Witamina A – zawarta w jagodach kamczackich, doskonale wpływa na naszą skórę, włosy i paznokcie. Jest ważna dla odpowiedniej gospodarki hormonalnej. Przyczynia się również do prawidłowego funkcjonowania wzroku.
• Witaminy z grupy B – są bardzo ważne z punktu widzenia prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.
• Związki fenolowe – chodzi tutaj między innymi o antocyjany, flawonoidy, proantocyjanidyny oraz kwasy fenolowe. Cechują się silnymi właściwościami przeciwutleniającymi, jak również skutecznie zmniejszają negatywne działanie wolnych rodników tlenowych.
• Witamina C – to silny naturalny przeciwutelniacz. Wzmacnia nasz układ odpornościowy, stymuluje namnażanie komórek broniących nas przed chorobami. Jej odpowiedni poziom w organizmie zapewnia skuteczną ochronę przeciwbakteryjną i przeciwwirusową.
• Składniki mineralne – zawarte w jagodach kamczackich są między innymi krzem, magnez, żelazo czy fosfor, miedź i mangan. Są bardzo ważne dla prawidłowej homeostazy organizmu.
• Epikatechiny – są to ergogeniczne przeciwutleniacze. Skutecznie chronią nas przed cukrzycą, udarem, niektórymi nowotworami czy chorobami serca.

Lecznicze właściwości jagody kamczackiej

Jagoda kamczacka ma liczne korzystne właściwości zdrowotne i lecznicze. W medycynie naturalnej Rosji, Chin i Japonii używa się jej jako środek na choroby układu pokarmowego i sercowo-naczyniowego. Owoce wiciokrzewu sinego mogą zapobiegać anemii, obniżać ciśnienie krwi, wspomagać trawienie, zmniejszać ryzyko miażdżycy, cukrzycy i otyłości. Ponadto roślina ma działanie antyseptyczne, antywirusowe i antybakteryjne.

Wpływ jagody kamczackiej na układ krążenia

Jagoda kamczacka jest bardzo ceniona w Japonii za jej właściwości lecznicze. Japończycy cenią ją do tego stopnia, że jest nazywana tam eliksirem życia. Zawartość witamin, minerałów i różnych związków przekłada się na korzystne efekty dla zdrowia. Jagodę kamczacką w różnej formie zaleca się osobom cierpiącym na choroby sercowo-naczyniowe. Oprócz obniżania ciśnienia krwi, pomaga także zmniejszyć poziom „złego” cholesterolu i stabilizuje metabolizm glukozy i lipidów, co zmniejsza ryzyko cukrzycy. Włączenie jagody kamczackiej do diety znacznie zmniejsza ryzyko zawału serca i miażdżycy.

Antybakteryjne walory jagody kamczackiej

Jagoda kamczacka jest nie tylko smaczna i zdrowa, ale także posiada działanie antybakteryjne. Badania wykazały, że ekstrakty z owoców tej rośliny są skuteczne w zwalczaniu różnych szczepów bakterii, w tym Escherichia coli, gronkowca, paciorkowca kałowego, Maczugowca błonicy, Laseczki siennej, Campylobacter, dwoinki zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i Streptococcus mutans.

Czy jagoda kamczacka jest zdrowa?

Jagoda kamczacka z całą pewnością jest owocem, o którym można powiedzieć, że jego spożywanie jest zdrowe. Jest bogata w błonnik i szereg witamin, a jej regularne spożywanie przysporzy samych pozytywów. Warto jagodę kamczacką zajadać jako zdrową przekąskę, jak również przygotować z niej przetwory i zapasy na zimę, gdy ciężko o świeży owoc.

Jagoda kamczacka w kuchni

Świeże owoce jagody kamczackiej można spożywać na surowo, niemal prosto z krzaka (po umyciu). Są bardzo dobre, soczyste, uwielbiane przez dzieci i dorosłych. Owoce wiciokrzewu kamczackiego nadają się również do sałatek, surówek, a nawet do przygotowywania z nich przetworów. Zdrowy sok z jagody kamczackiej, pyszne owocowe konfitury czy dżemy to tylko nieliczne propozycje przetworów, które można przygotować z dojrzałych owoców jagody kamczackiej.

Surowe owoce można dodać do deserów i zdrowych śniadań – owsianek, placuszków, muesli czy jogurtów.

Sok z jagody kamczackiej

Sok z jagody kamczackiej, który jest wyciskany bezpośrednio z owoców jagody, ma intensywny kolor, aromat i smak. Jednak nie to jest w nim najcenniejsze – to zawartość prozdrowotnych substancji jest tym, za co ludzie pokochali sok z jagody kamczackiej. Jedna porcja takiego soku to prawdziwa bomba witaminowa. Aby skorzystać z cennych walorów soku z jagody, należy wybierać produkty wysokiej jakości, tłoczone z dobrych owoców, najlepiej ekologicznego pochodzenia.

Jaki smak ma jagoda kamczacka?

Owoce jagody kamczackiej „w ogóle” są raczej słodko-kwaśne. W zależności od odmiany, mogą być nieco mniej lub bardziej słodkie. Najsłodsze odmiany wykorzystuje się w przetwórstwie oraz zjadane na surowo, to nieco bardziej kwaśne mają za to więcej walorów pro-zdrowotnych.

Owoce jagody można suszyć, bez utraty ich cennych właściwości – najlepiej robić to w specjalnych dedykowanych suszarkach do owoców. Tak przygotowane jagody przydadzą się, gdy będą potrzebne poza sezonem. Można również je zamrozić – ten sposób przechowywania także zapewni im pełnię wartości.

Najczęstsze pytania o jagodę kamczacką