Żurawka to jedna z częściej spotykanych roślin w polskich ogrodach. Doskonale sprawdza się jako obrzeże rabat zarówno tych zacienionych, jak i wystawionych na bezpośrednie działanie słońca. Istnieje wiele ciekawych odmian żurawek ogrodowych. Jak je uprawiać i jakie kompozycje można tworzyć z pomocą żurawek? Zapraszamy do przeczytania naszego artykułu.
Co to jest żurawka ogrodowa?
Żurawka ogrodowa (łac. heuchera x hybrida) to bardzo ceniona bylina ze względu na niezwykle ozdobne liście. Jej łacińska nazwa pochodzi od nazwiska niemieckiego profesora medycyny i słynnego botanika – Johanna Heinricha Heuchera. Żurawka należy do rodziny skalnicowatych (Saxifragaceae).
Kwitnie ona od maja do sierpnia, w zależności od odmiany. Dzwonkowate kwiaty żurawek nie są jednak tak atrakcyjne, jak ich ulistnienie. Liście żurawek są bardzo dekoracyjne i mogą zdobić ogród przez okrągły rok, choć nie są zimozielone. Bylina ma bardzo zwarty, kompaktowy pokrój i najlepiej rośnie w cieniu. W momencie kwitnienia żurawka osiąga wysokość ok 60 cm. Jasne żurawki kwitną z reguły na czerwono lub różowo, z kolei heuchery o ciemniejszych liściach przybierają kolor bladoróżowy i biały.
Żurawka i jej odmiany
Na całym świecie istnieje kilkaset odmian żurawek. Liście tej pięknej byliny mogą mieć barwę od limonkowej, przez zieloną i pomarańczową, aż po czerwoną i purpurową. Istnieją również odmiany żurawki ogrodowej o czarnym zabarwieniu liści. Kształt liści również jest zależny od odmiany – może być sercowaty, falowany, zaokrąglony, bądź spiczasty, czy też klonowaty. Te interesujące byliny mają też różne rozmiary w zależności od odmiany. Im ciemniejsze liście żurawki, tym mniej światła ona potrzebuje, jednak odmiany o ciemnym zabarwieniu ulistnienia dobrze sobie radzą również na stanowiskach słonecznych.
Żurawki preferują stanowiska cieniste, ale istnieją odmiany, które można sadzić w słońcu. Poniżej prezentujemy odmiany żurawek ze względu na stanowisko.
Żurawki do cienia
Wszystkie żurawki radzą sobie bardzo dobrze w cieniu. Zarówno te o ciemnym, jak i jasnym ulistnieniu. W bardzo zacienionych zakątkach sprawdzą się jednak bardzo dobrze żurawki o limonkowych i zielonych liściach.
Żurawka Lime Rickey
Największą ozdobą tej odmiany są jasne, limonkowe liście, które najładniej wyglądają w cieniu. Rozjaśniają one najciemniejsze zakątki ogrodu. Odmiana żurawki Lime Rickey charakteryzuje się zwartym i kompaktowym pokrojem i stanowi doskonałe tło do tworzenia kontrastowych kompozycji.
Żurawka Lime Marmalade
Lime Marmalade to odmiana, która idealnie nadaje się do cienia. Jej pofałdowane, żółtozielone liście stanowią istną dekorację ogrodu. Lime Marmalade osiąga docelową wysokość 30 cm, a przyrost masy liściowej jest bardzo szybki. Bardzo ładnie komponuje się z żurawkami o ciemniejszym zabarwieniu.
Żurawka Gold Zebra
Odmiana żurawki Gold Zebra, jak nazwa wskazuje, to zebrowane prążki na złotej powierzchni liścia. Idealna odmiana do zacienionych miejsc w ogrodzie, choć warto ją wyeksponować ze względu na pięknie wybarwione liście. Świetnie nadaje się na obwódki. Pierzaste liście najpiękniej prezentują się latem.
Żurawka Red Lightning
Odmiana Red Lightning doskonale nadaje się do cienia. Zielonożółte liście z pomarańczowym unerwieniem przepięknie wyglądają przez cały sezon wegetacyjny. Jest bardzo łatwa w uprawie i niezwykle dekoracyjna. Pięknie kwitnie na biało latem.
Żurawka Green Spice
Green Spice to ciekawa odmiana żurawki, ponieważ posiada biało purpurowe liście otoczone zieloną obwódką. Jest bardzo dekoracyjna i elegancko prezentuje się posadzona w grupach. Odmiana Green Spice pięknie przebarwia się pod koniec lata, więc możemy zaobserwować na powierzchni jej liści prawdziwy bukiet kolorów.
Żurawki na słońce
Żurawki na słońce powinny mieć ciemne ulistnienie. Najlepiej sprawdzą się więc tutaj odmiany o pomarańczowych, bordowych, czerwonych, purpurowych i wreszcie czarnych liściach. Szczególnie polecamy poniższe odmiany żurawek na stanowiska słoneczne:
Żurawka Obsidian
Odmiana żurawki Obsidian cechuje się ciemnym ulistnieniem w kolorze obsydianu. Jej delikatnie pofalowane liście przybierają letnią porą prawie czarną barwę. Stanowi świetną ozdobę ogrodu przez cały rok, gdyż zimą nie traci swego uroku. Odmiana Obsidian należy do grupy żurawek o najciemniejszym kolorze liści.
Żurawka na słońce Cherry Cola
Odmiana heuchery Cherry Cola ma intensywnie czerwone liście. Latem spośród zwartej kępy wychylają się sterczące pędy, na których pojawiają się białe kwiaty. Odmiana Cherry Cola bardzo dobrze znosi duże nasłonecznienie i okresową suszę. Zdecydowanie przyciąga wzrok, więc warto pomyśleć nad stworzeniem obwódki z tej odmiany żurawki.
Żurawka na słońce Midnight Rose
Midnight Rose to wyjątkowo piękna odmiana żurawki. Cechuje się purpurowymi liśćmi, na których widoczne są jasnoróżowe plamki. Ta odmiana tworzy pierzaste kępy liści o sercowatym kształcie. Kwitnie praktycznie przez całe lato od czerwca do sierpnia. Bardzo dobrze komponuje się z innymi odmianami żurawek.
Żurawka Black Pearl
Black Pearl to żurawka o prawie czarnych, bardzo mocno pofałdowanych liściach. Barwa jej kwiatów jest bladoróżowa i niezbyt dekoracyjna. Prawdziwą ozdobą tej odmiany jest jej ciemne, błyszczące ulistnienie. Odmiana Black Pearl dorasta do ok 40 cm wysokości i świetnie prezentuje się na słonecznym stanowisku.
Żurawka Purple Prince
Purple Prince to ciekawa odmiana żurawki ze względu na jej purpurowe liście. Nadaje się ona do nasadzeń zarówno na stanowiskach słonecznych, jak i ocienionych. Przepięknie wygląda posadzona w grupie, jako obwódka rabatowa. Odmiana Purple Prince ma intensywne zabarwienie liści, które staje się coraz głębsze pod koniec lata.
Żurawki do półcienia
Żurawka Cinnabar Silver
Odmiana heuchery Cinnabar Silver to srebrzysty kolor liści z fioletowym unerwieniem. Kwitnie od czerwca na czerwono, tworząc przepiękne rozety. Idealnie nadaje się do półcienia. Liście Cinnabar Silver wybarwiają się na metaliczny kolor zaraz po kwitnieniu, co sprawia, że trudno oderwać od niej wzrok.
Żurawka krwista Leuchtkafer
Żurawka krwista jest bezproblemowa w uprawie i świetnie poradzi sobie zarówno w palącym słońcu, jak i w cieniu. Najlepiej jednak sadzić ją w półcieniu. Zielone liście i krwistoczerwone kwiaty pojawiają się w czerwcu i perfekcyjnie wyglądają posadzone w grupie. Bylina dorasta do 60 cm wysokości i jest niezwykle odporna na zmienne warunki atmosferyczne.
Apple Crisp
Apple Crisp to miniaturowa odmiana żurawki, bo osiąga zaledwie 25 cm. Jej jabłkowozielone liście o bardzo postrzępionych brzegach upiększą każdy ogród. Apple Crisp kwitnie na biało i pięknie prezentuje się w zestawieniu z żurawkami o czerwonym zabarwieniu. Idealne stanowisko dla tej odmiany to półcień.
Dew Drops
Odmiana Dew Drops to klonowate liście z zielonkawym nakrapianiem i różowym unerwieniem. Niezwykle dekoracyjna odmiana żurawki do półcienia. Przy odpowiednim nawodnieniu Dew Drops poradzi sobie również w pełnym słońcu. Odmiana ta ma czerwone kwiaty. Warto je jednak przyciąć, aby roślina mogła się pięknie rozkrzewić.
Amber Waves
Amber Waves, czyli bursztynowe fale. Takie właśnie są liście tej odmiany żurawki. Karbowany kształt ulistnienia i brązowo-białe kwiaty będą dekoracją każdego ogrodu. Osiąga niewielkie rozmiary. Warto wspomnieć, że Amber Waves ma od spodu fioletowe liście, a ich wierzch przybiera latem piękny, bursztynowy kolor.
Uprawa żurawki w ogrodzie
Uprawa żurawki w ogrodzie nie jest trudna, ani skomplikowana, gdyż jest to bylina raczej mało wymagająca. Żurawki są bardzo odporne na wszelkie choroby i ataki szkodników. Zapewniając im odpowiednie warunki, będziemy się cieszyć ich urodą przez długie lata. Należy jednak przestrzegać kilku zasad, o których piszemy poniżej.
- właściwe nawadnianie
- odpowiednie stanowisko
- gleby powinny być żyzne i próchnicze
- odczyn gleby 5,5-6,5 pH
- gleby obojętne, zasadowe, bądź lekko kwaśne
- najlepiej sadzić je wiosną, lub jesienią
- wymaga odpowiedniego nawożenia
- młode rośliny warto okryć na zimę stroiszem
- odpowiednie ściółkowanie
- kwiaty po przekwitnięciu przycinamy
- starsze okazy rozmnażamy wiosną za pomocą sadzonek pędowych
- co 2-3 lata należy je rozsadzać
Podlewanie
Żurawka najlepiej i najszybciej rośnie na glebach wilgotnych, żyznych i zasobnych w próchnicę. Nie znosi jednak zastojów wodnych, ani suszy. W upalne dni warto nawadniać żurawki, najlepiej wczesnym rankiem lub wieczorem. Woda do podlewania żurawek powinna być odstana, najlepiej deszczowa. Jeśli dysponujemy beczką na deszczówkę, będzie to perfekcyjny środek do nawadniania. Podlewanie żurawek w gorące dni wodą z wodociągu może wywołać u roślin szok termiczny.
Stanowisko
Idealnym stanowiskiem dla żurawki jest półcień. Można je jednak sadzić również zarówno w cieniu (odmiany o zielonych i limonkowych liściach), jak i w słońcu (odmiany o ciemnym zabarwieniu). Żurawki nie znoszą jednak prażącego słońca, a sadząc je na takim stanowisku, należy pamiętać o ich regularnym nawadnianiu.
Gleba
Gleba pod uprawę żurawki powinna mieć odczyn obojętny, zasadowy, bądź lekko kwaśny. Najlepiej w przedziale 5,5 – 6.5 pH. Przed posadzeniem tych bylin warto zasilić glebę kompostem. Wczesną wiosną nawozimy żurawki nawozem wieloskładnikowym.
Kwitnienie
Odpowiednio pielęgnowane żurawki będą kwitły, jednak ich kwiaty nie są aż tak ozdobne, jak ich ulistnienie. Przycięcie pędów kwiatowych sprawi, że roślina bardziej się rozkrzewi, co spowoduje przyrost masy liściowej. Niektóre odmiany żurawek po przycięciu pędów kwitną ponownie.
Mrozoodporność
Żurawki są bylinami raczej mrozoodpornymi. Młode okazy warto jednak przykryć na zimę stroiszem z gałęzi świerkowych, bądź słomą, aby nie przemarzły. Wiosną usuwamy uschnięte, zeszłoroczne pędy, a w kwietniu roślina zacznie wypuszczać młode listki i rozetki liściowe, które posłużą do rozmnażania.
Dowiedz się także wszystkiego o dzwonku poszarskiego.
Jak rozmnażać żurawkę ogrodową?
Jak rozmnażać żurawkę ogrodową? Nie jest to trudne zadanie. Najlepiej przeprowadzić ten zabieg wczesną wiosną. Można to zrobić na kilka sposobów :
- rozrośniętą rozetę liściową należy rozchylić i ostrym narzędziem oddzielić odnogi żurawki. Sadzonkę zanurzamy w ukorzeniaczu i umieszczamy w donicy, którą trzymamy w szklarni. Po kilku tygodniach będziemy mieli piękne okazy żurawki ogrodowej, które posadzimy w dowolnym miejscu w ogrodzie
- oddzielone rozetki liściowe można posadzić od razu do gruntu, roślina powinna się bez problemu przyjąć
- wczesną wiosną wykopujemy roślinę, która ma gęstą i zwartą kępę oraz wiele pędów bocznych. Za pomocą ostrego noża dzielimy żurawkę na pojedyncze rozety i wsadzamy je odpowiednio do doniczek, bądź do gruntu
- żurawki można rozmnażać także z siewu. Rozmnażanie żurawek z siewu jest jednak dość czasochłonne, ale niezbyt skomplikowane. Aby posiać żurawki, należy się zaopatrzyć w dobrej jakości nasiona. Musimy je poddać także stratyfikacji, czyli chłodzeniu przed posianiem. Następnie wysiewamy nasiona żurawki ogrodowej w dużej donicy z ziemią ogrodową. Dbając o odpowiednią wilgotność gleby, po kilku dniach pojawią nam się siewki. Po ich podrośnięciu pikujemy rośliny do doniczek. Gdy żurawka osiągnie odpowiadający nam rozmiar, przesadzamy ją do ziemi. Żurawka z nasion nie powtórzy jednak cech odmiany matecznej.
Jakie wymagania musi spełnić Twój ogród?
Jakie wymagania musi spełnić Twój ogród, aby żurawka ogrodowa dobrze się w nich czuła? Wystarczy przestrzegać zasad uprawy, które opisaliśmy powyżej, a z pewnością będziemy mogli zaobserwować w naszym ogrodzie prawdziwą feerię barw. Żurawki doskonale rosną w każdym ogrodzie i naprawdę nie wymagają wielu trudnych i skomplikowanych zabiegów.
Przykładowe kompozycje żurawki ogrodowej
Żurawka ogrodowa jest niezwykle dekoracyjną byliną, więc będzie stanowić ozdobę wielu rabat kwiatowych. Żurawki najładniej prezentują się posadzone w grupach. Bardzo estetycznie będzie wyglądać jednokolorowa rabata, na której rośnie tylko jedna odmiana żurawki. Ale można też dać się ponieść fantazji i tworzyć różnokolorowe kwietniki. Ciemne odmiany żurawki można przeplatać tymi o jasnozielonych lub żółtych liściach. Warto dodać również odmiany o czerwonym ulistnieniu. Gdy żurawki się rozrosną, z pewnością będą jedną z większych ozdób ogrodu.
Z żurawek można tworzyć obwódki rabatowe. Zamiast płotków, rollboarderów, czy wszechobecnych kamieni, można stworzyć żywą obwódkę z bylin. Żurawki świetnie prezentują się również posadzone na skalniakach, szczególnie te niskie odmiany.
Heuchery elegancko prezentują się także w kompozycjach z innymi roślinami cieniolubnymi, na przykład z hostami. Istnieje wiele odmian host, ale posiadają one zabarwienie od białego, żółtego przez jasno- aż po ciemnozielone. Warto więc wybierać do kompozycji z hostami żurawki o ciemniejszych kolorach liści.
Żurawkę ogrodową można sadzić pod drzewami i krzewami, co będzie wyglądało bardzo elegancko i estetycznie. Jest to doskonała bylina zadarniająca, która sprawi, że nasz ogród będzie niezwykle kolorowy.