Altana ogrodowa – przepisy dotyczące budowy

W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej temu, co mówi prawo budowlane o altanach ogrodowych. Jakie są ich charakterystyczne cechy, oraz jakie wymagania trzeba spełnić, aby cieszyć się tym uroczym dodatkiem do ogrodu. Odkryjmy razem, jak altana ogrodowa staje się nie tylko miejscem wypoczynku, ale również wyrazem naszej pasji do piękna otaczającej nas przestrzeni.

Czym jest altana ogrodowa?

Zgodnie z prawem budowlanym altana ogrodowa to wolno stojący budynek rekreacyjno-wypoczynkowy umieszczony na terenie działki. Regulamin Krajowej Rady Polskiego Związku Działkowców precyzuje, że altana ogrodowa powinna być estetyczna i funkcjonalna.

Prawo budowlane nie określa wprost, jakie obiekty architektury ogrodowej należą do kategorii altan ogrodowych, ale regulamin wspomnianej rady dostarcza precyzyjne wytyczne. Altana ogrodowa zazwyczaj jest niewielką budowlą ogrodową, najczęściej drewnianą, o ażurowych ścianach, służącą do wypoczynku i ochrony przed deszczem oraz promieniami słonecznymi. Jest to obiekt związany ściśle z użytkowaniem ogrodu, pełniący funkcje zarówno gospodarcze, jak i socjalne. Jest więc rozumiana jako niewielka budowla ogrodowa służąca do rekreacji i wypoczynku, umieszczona na terenie działki. Jej główne funkcje to ochrona przed deszczem i promieniami słonecznymi.

W świetle prawa budowlanego wyróżnia się dwa typy altan ogrodowych. Pierwszy to obiekt wolnostojący, budowany na działkach poza terenem rodzinnych ogrodów działkowych (ROD). Drugi obejmuje altany położone na terenach działek ROD. Obydwa typy altan powinny spełniać określone warunki, aby być zgodne z przepisami.

Altana ogrodowa a domek na działce – jakie są różnice

Jest to zazwyczaj lekka konstrukcja, często bez stałych ścian, służąca głównie jako miejsce wypoczynku i ochrony przed deszczem lub słońcem w ogrodzie. Altany ogrodowe są często wykorzystywane jako przestrzeń do relaksu, spożywania posiłków na świeżym powietrzu, czy czytania. Zwykle przeznaczona jest do użytku w ciepłych miesiącach, jako miejsce letniego wypoczynku.

Z kolei domek na działce zazwyczaj jest bardziej trwałą konstrukcją z solidnymi ścianami, dachem i pełnym wyposażeniem. Domek na działce pełni swego rodzaju funkcję letniego domu mieszkalnego i pomieszczenia do przechowywania narzędzi ogrodowych. Można zaprojektować go w ten sposób, by można go było użytkować przez cały rok, nawet w trudniejszych warunkach pogodowych. Więc, choć zwyczajowo na takie domki na działce mówi się altanki, tak naprawdę nimi nie są. Są właśnie domkami.

Budowa altany w ogrodzie

W zależności od wielkości altany, którą chcemy postawić będzie nam potrzebne zgłoszenie lub pozwolenie na budowę. W kwestii wymiarów altany, przepisy są dość precyzyjne. Jeżeli planowana altana ogrodowa mieści się w granicach 35 m² powierzchni zabudowy, wystarcza jedynie złożenie zgłoszenia. Ważne, żeby wysokość altany nie przekraczała 5 m (w przypadku dachu stromego dwuspadowego) lub 4 m (w przypadku dachu płaskiego).

Jeśli jednak altana przewyższa 35 m² powierzchni zabudowy, niezbędne jest złożenie wniosku o pozwolenie na budowę. Właściciel działki składa zarówno zgłoszenie budowy altany, jak i wniosek o pozwolenie na budowę, w starostwie powiatowym właściwym ze względu na lokalizację działki, na której planuje postawić altankę. Oczywiście zgłoszenie, jak i wniosek o pozwolenie na budowę należy złożyć przed rozpoczęciem prac budowlanych.

W treści zgłoszenia powinny znaleźć się informacje: dane właściciela działki, nazwa wniosku, rodzaj planowanej inwestycji, adres i numer działki objętej zgłoszeniem, oraz planowany termin rozpoczęcia budowy altany ogrodowej. Wszystkie te elementy są niezbędne do prawidłowej rejestracji i oceny planowanej budowy.

Zgłoszenie budowy to łatwiejsza formalność niż wnioskowanie o pozwolenie, ale wymaga dostarczenia dokumentów. Papiery, które trzeba dostarczyć to oświadczenie o prawach do nieruchomości, rysunki altany, pozwolenia i opinie. Po złożeniu zgłoszenia, brak negatywnej odpowiedzi po 30 dniach oznacza milczącą zgodę. W przypadku wniosku o pozwolenie na budowę altany przekraczającej 35 m², należy dostarczyć projekt, mapę sytuacyjno-wysokościową, oświadczenie o prawie do nieruchomości, a po uzyskaniu pozwolenia, złożyć oświadczenie o zamiarze rozpoczęcia prac tydzień przed budową.

Altanka na ogródku działkowym ROD

Dobra wiadomość dla działkowców. W obszarze ROD, altany ogrodowe do 25 m² w mieście i 35 m² poza miastem nie wymagają zgłoszenia ani pozwolenia na budowę w urzędzie. Maksymalna wysokość to 5 m (dach dwuspadowy) lub 4 m (dach płaski). Taras i ganek nie wliczają się do powierzchni, jeśli ich łączna powierzchnia nie przekracza 12 m². Zgłoszenie budowy altany na ROD do Zarządu Ogrodu jest wymagane. Altany bez ścian i fundamentów można budować bez pozwolenia lub zgłoszenia. Projekt powinien być przedstawiony Zarządowi Ogrodu, uwzględniając powierzchnię, wysokość i usytuowanie względem granic działki. Zgłoszenie należy złożyć zarówno dla budowy, jak i dla nadbudowy czy rozbudowy altany na ROD. Odległość od granic sąsiada powinna wynosić co najmniej 3 metry.

Podsumowując:

• Altanę bez zabudowanych ścian i fundamentów można wybudować bez formalności związanych z uzyskiwaniem pozwolenia na budowę czy składaniem zgłoszenia.
• Planując budowę altany, zaleca się przedstawienie projektu Zarządowi Ogrodu. Konsultacje mają na celu upewnienie się, czy projekt nie narusza regulaminu ogrodu, a także czy spełnia kryteria jako lekka konstrukcja.
• Zgodnie z procedurami ROD, należy zgłosić zamiar budowy altany, a także ewentualnej nadbudowy czy rozbudowy.
• Altanę działkową należy umieścić co najmniej 3 metry od granic działki sąsiada. Ten zapis ma na celu zachowanie prywatności i komfortu sąsiadów.

Samowola budowlana – co dalej?

Zarówno postawiona bez pozwolenia na budowę altana ogrodowa powyżej 35 m², jak i niezgłoszona budowla o powierzchni poniżej 35 m², mogą przysporzyć problemów, uchodząc za samowolę budowlaną. Rozpoczęcie prac bez spełnienia formalności może być traktowane jako samowolne działanie. Podobne konsekwencje mogą wystąpić nawet w przypadku prac rozpoczętych pomimo sprzeciwu organu po zgłoszeniu. Warto podkreślić, że uzyskanie pozwolenia jest również konieczne przy budowie innych obiektów ogrodowych, jak na przykład domki na narzędzia.

W przypadku uznania altany za samowolę budowlaną, ostatecznym rozwiązaniem może być nakaz rozbiórki. Niemniej jednak, w polskim prawie budowlanym istnieje instytucja tzw. amnestii budowlanej, umożliwiającej legalizację takich samowoli budowlanych. Amnestia budowlana dotyczy konstrukcji, które istnieją bez zgłoszenia i pozwolenia, m.in. altan, wiat, szop czy domków na narzędzia. Przepisy umożliwiają jej zastosowanie dla obiektów użytkowanych przez co najmniej 20 lat, wymagając ekspertyzy technicznej i geodezyjnej.